Op 4 mei herdenken we de slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog en de slachtoffers van oorlogssituaties en vredesoperaties waarbij Nederland betrokken was na de Tweede Wereldoorlog. Ook ons sportcomplex zullen wij de vlag halfstok hangen en 2 minuten stilte houden. 2 minuten stilte om hen te herdenken die het ultieme offer hebben gebracht voor onze vrijheid, 2 minuten om stil te staan bij de verschrikkingen die een oorlog met zich meebrengt.

Op 5 mei is het 78 jaar geleden dat Nederland officieel werd bevrijd van de Duitse bezetting. Misdaad, terreur, schaarste en honger waren toen aan de orde van de dag. Oorlog in Europa, mensen ontheemd, op de vlucht, op zoek naar vrijheid of simpelweg overleven. Met het verstrijken van de tijd, verdwijnt vaak ook het echte begrijpen en voelen wat hier zich 78 jaar geleden heeft afgespeeld. Hoe leg je aan een kind uit wat oorlog betekent, wat het is om niet in vrijheid te kunnen leven, buiten te kunnen spelen, een balletje te kunnen trappen, plezier te maken met je vrienden of vriendinnen? Oorlog is iets abstracts als je er zelf geen onderdeel van bent, moeilijk te bevatten, laat staan voor een kind. Hoe leg je vrijheid uit als je al die tijd in vrijheid hebt kunnen leven? Opa’s en Oma’s, of andere familieleden die over deze donkere periode kunnen vertellen zijn er vaak niet meer. Initiatieven zoals Monumenten Spreken laten ooggetuigen vertellen over de gebeurtenissen in onze woonplaats tijdens de Tweede Wereldoorlog. Zeer waardevol en een mooi initiatief.

Verhalen vertellen, ervaringen delen, het helpt om begrip te creëren, te snappen en te voelen wat het betekent om niet in vrijheid te kunnen leven. Soms ver bij ons vandaan (in tijd of afstand), soms dichtbij. Iedere oorlog kent verschillen, maar vaak nog meer overeenkomsten.

1.500 kilometer bij ons vandaan -net zover als de afstand Zaandam – Barcelona- vechten de Oekraïners voor hun vrijheid. Inmiddels zijn er bijna 90.000 Oekraïners in Nederland. Gevlucht voor misdaad, terreur, schaarste, op zoek naar hun vrijheid, of simpelweg om te overleven. Masja, de 13-jarige dochter van Moskaljov, moest vorig jaar op school een tekening maken als steun aan de Russische militairen in Oekraïne. Ze schreef onder meer “glorie aan Oekraïne” en “nee tegen oorlog” op haar tekening. Masja zit daardoor in een jeugdinstelling, haar vader is opgepakt en veroordeelt tot 2 jaar strafkamp in Rusland.

4 mei herdenken we meer dan alleen de verschrikkingen van de 2^e wereldoorlog. Vanaf 1988 is door het 4/5 mei comité gezocht naar een vormgeving van de herdenking waarin zoveel mogelijk mensen zich kunnen herkennen. Oorlog en de impact hiervan is helaas van alle tijden en juist het dichterbij brengen, begrijpelijker maken helpt om die afstand te verkleinen. Het verkleinen van die afstand is essentieel. Verhalen helpen daarbij en die verhalen liggen vaak dichterbij dan je denkt.

Voor ons eigen cluppie, ons eigen oranje is herdenken belangrijk. ‘Vertel mij waar je vandaan komt en ik vertel je waar je heen gaat’: herdenken doet er enorm toe. De oorlogsjaren hebben ook bij ZCFC een diepe impact gehad. De secretaris van ZCFC schrijft moedig in zijn jaarverslag over 1941/’42: “Ons Nederlandse hart bloedt uit vele wonden. Wat is er van onze, zo hoog geroemde vrijheid geworden. Wij hopen van harte, dat er spoedig een verandering ten goede moge komen.” Twee ZCFC-ers verliezen door toedoen van de Duitsers het leven: militair Henk van den Bos en verzetsstrijder Hans Fuijkschot.

4 mei herdenken we al die mensen en worden kransen bij het nationaal monument gelegd voor hen die omgekomen doordat zij in verzet kwamen, voor de vrijheid hebben gevochten, in Nederland, in Azië of op missies, of zij die zijn omgekomen door oorlogsgeweld.

4 mei herdenken wij hen, opdat wij niet vergeten.